Petra's homepage

 

Experiences of a Dutch Journalist

 

 

 

 
Zevende impressie Kazachstan, 10 januari 2000

Hallo allemaal,

 
Het mag eigenlijk niet meer, maar de beste wensen voor het nieuwe jaar! Het voelt nog een beetje vreemd om 2000 te schrijven. De rust in huize Van Kerkoerle/Wijnsema is wedergekeerd na enerverende tijden. Mijn broer Ronald en zijn vriendin Renske zijn gisteren weer naar Nederland vertrokken na een bezoek van twaalf dagen. Ze kwamen donderdag 30 december aan, net op tijd voor de viering van het Millennium. We hebben een paar feesten gecombineerd tot één hele grote in het huis van onze vrienden Keith en Santi. Meer dan zestig mensen waren uitgenodigd. Alle ingrediënten voor een geweldig feest waren aanwezig: vuurwerk, champagne, eten en leuke mensen. Het was een groot succes. Alleen wist President Nursoeltan Nazerbajev hét moment van het aanbreken van het nieuwe Millennium te vergallen door een speech te houden van vijftien minuten rond twaalf uur. Als je nou denkt dat er een klokje in beeld stond! Niemand wist precies hoe laat het was. Voor de grap ging Emile (de eikel) toen maar aftellen buiten, waar iedereen stond te wachten op hét moment. Santi deed er nog een schepje bovenop door me een kaart cadeau te geven met het geluid van juichende mensen en de Big Ben die luidt. Ongelooflijk, de overgang naar het Millennium gemist!
 
Alles werkte gewoon, ondanks de waarschuwingen van de Nederlandse ambassade dat allerlei dingen niet op zijn plaats waren voor de overgang naar het nieuwe Millennium. Alleen bellen was moeilijk, niet omdat het netwerk plat lag, maar omdat het gewoon veel te druk was. Geen doorkomen aan. Om half drie lukte het me uiteindelijk om een journalist van het Eindhovens Dagblad te pakken te krijgen. Als Nederlander wonende in het buitenland moest ik verslag doen van de festiviteiten in Kazachstan voor een speciale Millennium uitgave. Ik hoop dat hij het gebrabbel met dubbele tong heeft kunnen verstaan. Heb de krant nog niet gezien, maar die wordt opgestuurd.
 
Na twee dagen herstellen van de overdosis alcohol vonden Ronald en Renske het tijd om wat te doen. We zijn een dag wezen skiën op de piste een half uur rijden van Almaty. Het was voor mij ook de eerste keer deze winter, dus ik was erg verbaasd dat ik vrij gemakkelijk van de berg afkwam. Een leuke dag, maar ze wilden nog meer bergen. Dan ontkom je er niet aan naar Kirgizië te gaan, één en al berg. Een paar detailkaarten gekocht en een trip van drie dagen door de bergen uitgestippeld. Sneeuwkettingen hebben we niet kunnen vinden, dus we moesten het doen met een vier wiel aangedreven jeep met spijkerbanden.
 
Het eerste stuk liep gesmeerd. De grenscontroles zijn strenger geworden, omdat Kirgizië vreest dat extremisten het land binnenkomen. Het paspoort van mijn broer en zijn vriendin keurden ze goed, maar ik moest mee naar het hok van de soldaten omdat mijn visum zogenaamd niet was geregistreerd. Onze chauffeur ging gelukkig ook mee. De soldaten zaten net aan de lunch. Maar om geld af te troggelen van toeristen onderbraken ze dat graag. Uitgebreid bekeken ze mijn paspoort, roepend dat ik me moest registreren volgens het 'protocol'. Na wat heen en weer fluisteren van twee officieren, mochten we uiteindelijk gaan, zonder te betalen. Mijn paspoort klopt ook gewoon, maar ze proberen altijd iets te vinden dat niet klopt zodat je een boete moet betalen.
 
Overnachten in de hoofdstad Bishkek, een stad die veel overeenkomsten heeft met Almaty. Ook hier nog veel sporen van tientallen jaren communisme. We hadden via de Lonely Planet gids een hotel in een hogeschool gevonden. Was prima. Toen we vroeg wilden uitchecken de volgende ochtend was er niemand te bekennen. De receptioniste lag in haar hok te slapen, zo bleek later. De slaap uit haar ogen wrijvend nam ze de geliefde harde dollars in ontvangst.
 
In een soort cirkel reden we door de bergen richting het Issikoel meer, waar ik afgelopen zomer ook was geweest. Een grote weg, redelijk schoongeveegd, voerde ons naar een pas van meer dan 3500 meter. Op het hoogste punt leidde een tunnel naar de andere kant van het bergketen. De tunnel was dicht. De elektriciteit was uitgevallen en de deuren konden alleen elektrisch open. Gelukkig was het probleem binnen tien minuten verholpen. Want het leek ons niet zo aantrekkelijk onze missie af te breken en dezelfde weg weer terug te nemen. Aan de andere kant van de tunnel kregen we een adembenemend gezicht op een witte vlakte met daarachter bergtoppen van rond de vijf kilometer, allemaal Mont Blancen eigenlijk. Een blauwe lucht en de winterzon maakten het mooie plaatje af. In het dal allerlei kleine dorpjes, mensen op straat met paard en wagen. We moesten door drie valleien om bij het meer te komen. Er leek geen einde aan te komen. Na tien uur rijden, bergenmoe, kwamen we aan bij het grootste sanatorium dat het meer rijk is.
 
Dit sanatorium was vroeger de plek waar de hoogsten uit de partij op vakantie gingen. In die tijd super-de-luxe, nu had het nog steeds een groteske uitstraling. De kamers kostten maar 20/30 dollar, toch waren er maar zo'n dertig andere gasten. Voor die prijs krijg je ook nog drie maaltijden van drie gangen. Vraag niet wat voor maaltijden. Aardappeltjes voor 't ontbijt die druipen van het vet, vlees met centimeters vet eraan. Op gezond eten kun je ze in deze regio niet betrappen. Vet legt een goede bodem voor wodka, zo is de redenatie. Veel was er niet te doen. De Karoke installatie stond knetterhard in de gang te blèren en de pooltafel was bezet. Toch moe van een lange dag maar op tijd naar bed.
 
's Ochtends voor negenen nog even een dipje genomen in het meer. Meer dan een dipje werd het ook niet, want het water is maar een paar graden boven nul. In één klap klaarwakker. Tegen het middaguur vertrokken we naar Almaty via een bergweg. De stemming zat er goed in: mooi weer, alles wit en het zonnetje erbij. Na zo'n kilometer of vijftien op een moeilijk stuk van veertig kilometer kwamen we even vast te zitten. Even drukken met zijn allen en we konden weer verder. Een kilometer verder reden we een grote truck tegemoet die een vrachtwagen sleepte. We moesten aan de kant, waardoor we weer vast kwamen te zitten. Een jeep sleepte ons eruit. Nu zou het wel beter gaan, dachten we. De truck had vast de sneeuw voor ons platgereden. Het tegendeel was waar. De sporen waren zo diep, dat we op de sneeuwhopen in het midden van de weg vastliepen. Wat te doen. Geen schep bij ons. Met een fietspomp en een trekkertje voor de ramen hebben we de auto uitgegraven. Na een half uur konden we weer verder. Maar niet voor lang. Na vijfhonderd meter zaten we alweer vast. Na vier uur hadden we nog geen twee kilometer afgelegd. Het werd al donker en de angst overviel ons dat we in de auto moesten overnachten.
 
Lichtjes in de verte brachten uitkomst. Het was de truck die de vrachtwagen eruit had gesleept die middag. We wisten de truck zover te krijgen ons naar de grote weg te slepen. Tien kilometer heeft ie ons gesleept. Op dat moment kwamen we een vrachtwagen tegen die vastzat. De truck koppelde ons los met de belofte ons later weer te komen redden als we weer vast zouden komen te zitten. Moeizaam slingerend in de sneeuw zetten we onze tocht voort. Even later komen we een sneeuwschuiver tegen op de weg. Dan zou de weg nu wel beter worden, dachten we. Niet dus. De beste man bleef gewoon met zijn schuivertje omhoog rijden terwijl wij achter hem krioelden tussen de hoge sporen. Eerst geld, dan schuiven. Sneeuw is geld. Ook de grote truck had natuurlijk ook een sneeuwschuiver voor kunnen doen, maar op deze manier kan hij een boel geld verdienen met het eruit slepen van mensen die vastzitten. Het moeilijkste stuk hadden we gehad, maar vlot ging het niet. Zelfs de 'snelweg' was bedekt met een laag sneeuw. Om drie uur 's nachts waren we eindelijk terug in Almaty. Moe maar voldaan. Onze missie was geslaagd. Maar bergen en sneeuw hoef ik voorlopig niet meer te zien.... De winter heeft de regio in zijn macht. Het vliegtuig van Ronald en Renske zou afgelopen zondagnacht om vier uur vertrekken, maar het vliegveld werd gesloten vanwege de sneeuw. Twaalf uur later zijn ze pas vertrokken.
 
Emile was blij dat we er zonder kleerscheuren vanaf waren gekomen. Hij verraste ons met het nieuws dat hij een promotie heeft gekregen. Per 1 januari is hij Health Safety and Environment manager geworden. Een paar weken daarvoor hadden we nog in spanning gezeten of hij niet zou worden ontslagen. Shell was bezig met een tweede ontslagronde in één jaar. Het was een spannend moment toen de lijst met namen bekend werd gemaakt. Emile stond er niet op. De volgende dag kreeg hij zelfs de baan als HSE manager erbij. Het kan toch raar lopen. Toch zegt deze promotie weinig over de duur van ons verblijf in Almaty. Wordt het project stopgezet, dan is het nog steeds bye bye Kazachstan. Maar een paar maanden zullen we hier in ieder geval nog blijven.
 
Voor het eerst kerst gevierd in het buitenland. In Kazachstan wordt het niet gevierd, maar wij wilden dat toch wél doen. We hebben zes mensen uitgenodigd om bij ons te eten, een grappige mix van mensen. Ik twee dagen in de keuken, maar het resultaat was er wel naar. Het stroomde complimenten. Het werd later nog een echt kerst 'feest'. Na de Irish Coffee werd er uitgebreid gedanst tot vier uur 's nachts. Tweede kerstdag totaal uitgeteld natuurlijk.
 
Het kerstfeest was alweer het tweede feest in ons huis. Dat is al goed opgewarmd door de house warming party eind november. Meer dan vijftig mensen hielpen daar aan mee. Het eten was verzorgd door het beste Indiase restaurant in de stad. Ook hadden we een gitarist en een zangeres ingehuurd. Het was een geweldig feest.
 
Eind november ook nog een paar dagen in Nederland geweest voor een reünie van het Europese jaar dat ik heb gedaan op de School voor Journalistiek. Het is al zes jaar geleden dat ik in die groep zat, maar we zijn er steeds in geslaagd contact te houden. De meeste mensen van die klas zie ik nog regelmatig. De aanleiding voor de reünie was dat het programma tien jaar draait. Ter ere daarvan was een conferentie georganiseerd. Onze groep heeft daar niet echt actief aan deelgenomen. We hebben de tijd vooral besteed aan bijpraten en feesten. Het werd een fantastisch weekend. Het klikte weer net als zes jaar geleden. Net alsof we elkaar gisteren nog hadden gezien. Plannen voor een nieuwe ontmoeting zijn al in de maak.
 
Volgende week ga ik een trip maken naar Zuid-Kazachstan. De Europese Unie gaat daar een project evalueren dat draait in een zogeheten mono city. Dat zijn grote steden die zich in de Sovjettijd toelegden op het maken van één industrie. Sinds 1991 is de werkeloosheid in die, vaak grote steden, explosief toegenomen. Er zijn weinig perspectieven voor de bevolking. Ik mag mee met de evaluatiemissie, de Europese Unie betaalt mijn reis- en verblijfkosten. De mogelijkheid bestaat dat ik hier een verhaal over kan schrijven voor een intern blad. Maar dat is allemaal nog in het besprekingsstadium. In ieder geval zal het een bijzondere ervaring zijn met eigen ogen te zien hoe triest het er in deze steden aan toegaat.
 
Tot de volgende keer.
 
Liefs,
 
Petra