Zevende impressie Kazachstan,
10 januari 2000
Hallo
allemaal,
Het mag
eigenlijk niet meer, maar de beste wensen voor
het nieuwe jaar! Het voelt nog een beetje vreemd
om 2000 te schrijven. De rust in huize Van
Kerkoerle/Wijnsema is wedergekeerd na
enerverende tijden. Mijn broer Ronald en zijn
vriendin Renske zijn gisteren weer naar
Nederland vertrokken na een bezoek van twaalf
dagen. Ze kwamen donderdag 30 december aan, net
op tijd voor de viering van het Millennium. We
hebben een paar feesten gecombineerd tot één
hele grote in het huis van onze vrienden Keith
en Santi. Meer dan zestig mensen waren
uitgenodigd. Alle ingrediënten voor een geweldig
feest waren aanwezig: vuurwerk, champagne, eten
en leuke mensen. Het was een groot succes.
Alleen wist President Nursoeltan Nazerbajev hét
moment van het aanbreken van het nieuwe
Millennium te vergallen door een speech te
houden van vijftien minuten rond twaalf uur. Als
je nou denkt dat er een klokje in beeld stond!
Niemand wist precies hoe laat het was. Voor de
grap ging Emile (de eikel) toen maar aftellen
buiten, waar iedereen stond te wachten op hét
moment. Santi deed er nog een schepje bovenop
door me een kaart cadeau te geven met het geluid
van juichende mensen en de Big Ben die luidt.
Ongelooflijk, de overgang naar het Millennium
gemist!
Alles
werkte gewoon, ondanks de waarschuwingen van de
Nederlandse ambassade dat allerlei dingen niet
op zijn plaats waren voor de overgang naar het
nieuwe Millennium. Alleen bellen was moeilijk,
niet omdat het netwerk plat lag, maar omdat het
gewoon veel te druk was. Geen doorkomen aan. Om
half drie lukte het me uiteindelijk om een
journalist van het Eindhovens Dagblad te pakken
te krijgen. Als Nederlander wonende in het
buitenland moest ik verslag doen van de
festiviteiten in Kazachstan voor een speciale
Millennium uitgave. Ik hoop dat hij het
gebrabbel met dubbele tong heeft kunnen verstaan.
Heb de krant nog niet gezien, maar die wordt
opgestuurd.
Na twee
dagen herstellen van de overdosis alcohol vonden
Ronald en Renske het tijd om wat te doen. We
zijn een dag wezen skiën op de piste een half
uur rijden van Almaty. Het was voor mij ook de
eerste keer deze winter, dus ik was erg verbaasd
dat ik vrij gemakkelijk van de berg afkwam. Een
leuke dag, maar ze wilden nog meer bergen. Dan
ontkom je er niet aan naar Kirgizië te gaan, één
en al berg. Een paar detailkaarten gekocht en
een trip van drie dagen door de bergen
uitgestippeld. Sneeuwkettingen hebben we niet
kunnen vinden, dus we moesten het doen met een
vier wiel aangedreven jeep met spijkerbanden.
Het eerste
stuk liep gesmeerd. De grenscontroles zijn
strenger geworden, omdat Kirgizië vreest dat
extremisten het land binnenkomen. Het paspoort
van mijn broer en zijn vriendin keurden ze goed,
maar ik moest mee naar het hok van de soldaten
omdat mijn visum zogenaamd niet was
geregistreerd. Onze chauffeur ging gelukkig ook
mee. De soldaten zaten net aan de lunch. Maar om
geld af te troggelen van toeristen onderbraken
ze dat graag. Uitgebreid bekeken ze mijn
paspoort, roepend dat ik me moest registreren
volgens het 'protocol'. Na wat heen en weer
fluisteren van twee officieren, mochten we
uiteindelijk gaan, zonder te betalen. Mijn
paspoort klopt ook gewoon, maar ze proberen
altijd iets te vinden dat niet klopt zodat je
een boete moet betalen.
Overnachten in de hoofdstad Bishkek, een stad
die veel overeenkomsten heeft met Almaty. Ook
hier nog veel sporen van tientallen jaren
communisme. We hadden via de Lonely Planet gids
een hotel in een hogeschool gevonden. Was prima.
Toen we vroeg wilden uitchecken de volgende
ochtend was er niemand te bekennen. De
receptioniste lag in haar hok te slapen, zo
bleek later. De slaap uit haar ogen wrijvend nam
ze de geliefde harde dollars in ontvangst.
In een
soort cirkel reden we door de bergen richting
het Issikoel meer, waar ik afgelopen zomer ook
was geweest. Een grote weg, redelijk
schoongeveegd, voerde ons naar een pas van meer
dan 3500 meter. Op het hoogste punt leidde een
tunnel naar de andere kant van het bergketen. De
tunnel was dicht. De elektriciteit was
uitgevallen en de deuren konden alleen
elektrisch open. Gelukkig was het probleem
binnen tien minuten verholpen. Want het leek ons
niet zo aantrekkelijk onze missie af te breken
en dezelfde weg weer terug te nemen. Aan de
andere kant van de tunnel kregen we een
adembenemend gezicht op een witte vlakte met
daarachter bergtoppen van rond de vijf
kilometer, allemaal Mont Blancen eigenlijk. Een
blauwe lucht en de winterzon maakten het mooie
plaatje af. In het dal allerlei kleine dorpjes,
mensen op straat met paard en wagen. We moesten
door drie valleien om bij het meer te komen. Er
leek geen einde aan te komen. Na tien uur
rijden, bergenmoe, kwamen we aan bij het
grootste sanatorium dat het meer rijk is.
Dit
sanatorium was vroeger de plek waar de hoogsten
uit de partij op vakantie gingen. In die tijd
super-de-luxe, nu had het nog steeds een
groteske uitstraling. De kamers kostten maar
20/30 dollar, toch waren er maar zo'n dertig
andere gasten. Voor die prijs krijg je ook nog
drie maaltijden van drie gangen. Vraag niet wat
voor maaltijden. Aardappeltjes voor 't ontbijt
die druipen van het vet, vlees met centimeters
vet eraan. Op gezond eten kun je ze in deze
regio niet betrappen. Vet legt een goede bodem
voor wodka, zo is de redenatie. Veel was er niet
te doen. De Karoke installatie stond knetterhard
in de gang te blèren en de pooltafel was bezet.
Toch moe van een lange dag maar op tijd naar
bed.
's
Ochtends voor negenen nog even een dipje genomen
in het meer. Meer dan een dipje werd het ook
niet, want het water is maar een paar graden
boven nul. In één klap klaarwakker. Tegen het
middaguur vertrokken we naar Almaty via een
bergweg. De stemming zat er goed in: mooi weer,
alles wit en het zonnetje erbij. Na zo'n
kilometer of vijftien op een moeilijk stuk van
veertig kilometer kwamen we even vast te zitten.
Even drukken met zijn allen en we konden weer
verder. Een kilometer verder reden we een grote
truck tegemoet die een vrachtwagen sleepte. We
moesten aan de kant, waardoor we weer vast
kwamen te zitten. Een jeep sleepte ons eruit. Nu
zou het wel beter gaan, dachten we. De truck had
vast de sneeuw voor ons platgereden. Het
tegendeel was waar. De sporen waren zo diep, dat
we op de sneeuwhopen in het midden van de weg
vastliepen. Wat te doen. Geen schep bij ons. Met
een fietspomp en een trekkertje voor de ramen
hebben we de auto uitgegraven. Na een half uur
konden we weer verder. Maar niet voor lang. Na
vijfhonderd meter zaten we alweer vast. Na vier
uur hadden we nog geen twee kilometer afgelegd.
Het werd al donker en de angst overviel ons dat
we in de auto moesten overnachten.
Lichtjes
in de verte brachten uitkomst. Het was de truck
die de vrachtwagen eruit had gesleept die
middag. We wisten de truck zover te krijgen ons
naar de grote weg te slepen. Tien kilometer
heeft ie ons gesleept. Op dat moment kwamen we
een vrachtwagen tegen die vastzat. De truck
koppelde ons los met de belofte ons later weer
te komen redden als we weer vast zouden komen te
zitten. Moeizaam slingerend in de sneeuw zetten
we onze tocht voort. Even later komen we een
sneeuwschuiver tegen op de weg. Dan zou de weg
nu wel beter worden, dachten we. Niet dus. De
beste man bleef gewoon met zijn schuivertje
omhoog rijden terwijl wij achter hem krioelden
tussen de hoge sporen. Eerst geld, dan schuiven.
Sneeuw is geld. Ook de grote truck had
natuurlijk ook een sneeuwschuiver voor kunnen
doen, maar op deze manier kan hij een boel geld
verdienen met het eruit slepen van mensen die
vastzitten. Het moeilijkste stuk hadden we
gehad, maar vlot ging het niet. Zelfs de
'snelweg' was bedekt met een laag sneeuw. Om
drie uur 's nachts waren we eindelijk terug in
Almaty. Moe maar voldaan. Onze missie was
geslaagd. Maar bergen en sneeuw hoef ik
voorlopig niet meer te zien.... De winter heeft
de regio in zijn macht. Het vliegtuig van Ronald
en Renske zou afgelopen zondagnacht om vier uur
vertrekken, maar het vliegveld werd gesloten
vanwege de sneeuw. Twaalf uur later zijn ze pas
vertrokken.
Emile was
blij dat we er zonder kleerscheuren vanaf waren
gekomen. Hij verraste ons met het nieuws dat hij
een promotie heeft gekregen. Per 1 januari is
hij Health Safety and Environment manager
geworden. Een paar weken daarvoor hadden we nog
in spanning gezeten of hij niet zou worden
ontslagen. Shell was bezig met een tweede
ontslagronde in één jaar. Het was een spannend
moment toen de lijst met namen bekend werd
gemaakt. Emile stond er niet op. De volgende dag
kreeg hij zelfs de baan als HSE manager erbij.
Het kan toch raar lopen. Toch zegt deze promotie
weinig over de duur van ons verblijf in Almaty.
Wordt het project stopgezet, dan is het nog
steeds bye bye Kazachstan. Maar een paar maanden
zullen we hier in ieder geval nog blijven.
Voor het
eerst kerst gevierd in het buitenland. In
Kazachstan wordt het niet gevierd, maar wij
wilden dat toch wél doen. We hebben zes mensen
uitgenodigd om bij ons te eten, een grappige mix
van mensen. Ik twee dagen in de keuken, maar het
resultaat was er wel naar. Het stroomde
complimenten. Het werd later nog een echt kerst
'feest'. Na de Irish Coffee werd er uitgebreid
gedanst tot vier uur 's nachts. Tweede kerstdag
totaal uitgeteld natuurlijk.
Het
kerstfeest was alweer het tweede feest in ons
huis. Dat is al goed opgewarmd door de house
warming party eind november. Meer dan vijftig
mensen hielpen daar aan mee. Het eten was
verzorgd door het beste Indiase restaurant in de
stad. Ook hadden we een gitarist en een zangeres
ingehuurd. Het was een geweldig feest.
Eind
november ook nog een paar dagen in Nederland
geweest voor een reünie van het Europese jaar
dat ik heb gedaan op de School voor
Journalistiek. Het is al zes jaar geleden dat ik
in die groep zat, maar we zijn er steeds in
geslaagd contact te houden. De meeste mensen van
die klas zie ik nog regelmatig. De aanleiding
voor de reünie was dat het programma tien jaar
draait. Ter ere daarvan was een conferentie
georganiseerd. Onze groep heeft daar niet echt
actief aan deelgenomen. We hebben de tijd vooral
besteed aan bijpraten en feesten. Het werd een
fantastisch weekend. Het klikte weer net als zes
jaar geleden. Net alsof we elkaar gisteren nog
hadden gezien. Plannen voor een nieuwe
ontmoeting zijn al in de maak.
Volgende
week ga ik een trip maken naar Zuid-Kazachstan.
De Europese Unie gaat daar een project evalueren
dat draait in een zogeheten mono city. Dat zijn
grote steden die zich in de Sovjettijd toelegden
op het maken van één industrie. Sinds 1991 is de
werkeloosheid in die, vaak grote steden,
explosief toegenomen. Er zijn weinig
perspectieven voor de bevolking. Ik mag mee met
de evaluatiemissie, de Europese Unie betaalt
mijn reis- en verblijfkosten. De mogelijkheid
bestaat dat ik hier een verhaal over kan
schrijven voor een intern blad. Maar dat is
allemaal nog in het besprekingsstadium. In ieder
geval zal het een bijzondere ervaring zijn met
eigen ogen te zien hoe triest het er in deze
steden aan toegaat.
Tot de
volgende keer.
Liefs,
Petra
|